夏俊山:从韩国钧的两幅字说开去(下)
<p><span style="font-size: var(--articleFontsize);letter-spacing: 0.034em;"> </span><span style="letter-spacing: 0.034em;font-size: 20px;">(续上文)</span></p><p style="text-indent: 2em;"><span style="font-size: 20px;letter-spacing: 0.034em;">韩国钧有两幅字挂在海安高级中学 “将军楼”内,老校长发给我的第二幅字是一幅七言对联:“旧学商量加邃密;新知涵养转深沈”(沈,同“沉”)。落款,戊辰仲冬韩国钧。(见图)</span></p><p style="text-align: center;"></p><p style="text-indent: 2em;"><span style="font-size: 20px;letter-spacing: 0.034em;">这副对联写于何时?</span><span style="font-size: 20px;letter-spacing: 0.034em;">1928年(民国17年)为戊辰年。</span><span style="font-size: 20px;letter-spacing: 0.034em;">仲冬是冬季的第二个月,即农历十一月。</span><span style="font-size: 20px;letter-spacing: 0.034em;">2023年5月中国文史出版社出版的《韩国钧研讨文集》附有李国良先生整理的《韩国钧大事年表》,1928年,记载的“大事”仅一句:</span><span style="font-size: 20px;letter-spacing: 0.034em;">“息影林泉,以读书为乐。</span><span style="font-size: 20px;letter-spacing: 0.034em;">”由此看来,韩国钧是闲居在家读书时,写了此联。</span><span style="font-size: 20px;letter-spacing: 0.034em;">这副对联没有“某某雅属”“奉题”等 款识,应该是一副“自勉联”。</span><span style="font-size: 20px;letter-spacing: 0.034em;">对联中,旧学:传统文化,</span><span style="font-size: 20px;letter-spacing: 0.034em;">传统学术。</span><span style="font-size: 20px;letter-spacing: 0.034em;">商量:</span><span style="font-size: 20px;letter-spacing: 0.034em;">研究讨论。</span><span style="font-size: 20px;letter-spacing: 0.034em;">邃密:</span><span style="font-size: 20px;letter-spacing: 0.034em;">精细,精密。</span><span style="font-size: 20px;letter-spacing: 0.034em;">上联的大意:</span><span style="font-size: 20px;letter-spacing: 0.034em;">研讨传统的学术,要更加精细、严密;</span><span style="font-size: 20px;letter-spacing: 0.034em;">新知:</span><span style="font-size: 20px;letter-spacing: 0.034em;">新的知识,如国门打开后,被介绍到中国的西方文化等;涵养,滋润养育。</span><span style="font-size: 20px;letter-spacing: 0.034em;">下联的大意:</span><span style="font-size: 20px;letter-spacing: 0.034em;">掌握新的知识, 要日趋深刻周密。</span></p><p style="text-indent: 2em;"><span style="font-size: 20px;letter-spacing: 0.034em;"></span><span style="font-size: 20px;letter-spacing: 0.034em;">韩国钧“写此联时已经72岁。如此年龄,有多少人还在读书学习?韩国钧却“”以读书为乐”,并且</span><span style="font-size: 20px;letter-spacing: 0.034em;">写下此联勉励自己好好读书,既要掌握“旧学”,也要学习“新知”。多么可敬的老人,多么可贵的精神!</span></p><p style="text-indent: 2em;"><span style="font-size: 20px;">韩国钧《永忆录》记载:“余退休后日读庄、老……,船山解庄,幽深玄远,林西仲专以文法言,且有武断处,不足观也。包安吴《艺舟双楫》与康南海《广艺舟双楫》,其论书法与南北碑帖种种研究与评判皆得,未曾有南海所引碑板,余所见不及十之二三,能书云乎哉?自顾可愧。阅《涑水纪闻》《浩然斋雅》《强云谷杂记》《涧泉日记》《蛩溪诗话》《岭表录异》等书,此在宁任时,赣督蔡虎臣所遗。蔡军人,然好学,同时赠余《王船山全集》。余至今时时翻阅,而觉其取之不尽也。”(见《永忆录校注》。中国文史出版社2019年12月版125页)。韩国钧读的书还有很多,仅从这一段记载就可以看出,退休后(息影林泉),韩国钧读书涉猎广泛。其中的一些书,他“至今时时翻阅”。韩国钧从政的时间不可谓不长,官职不可谓不高,进入人生的暮年,还坚持博览与精读结合,读书学习,对此,笔者唯有惊叹、赞叹!</span></p><p style="text-indent: 2em;"><span style="font-size: 20px;">面对同一轮明月,不同的人会有不同的情思。同一副对联,不同的人读了,也会有不同的感受,不同的联想、不同的思考。“旧学商量加邃密,新知涵养转深沈”一联,并不是韩国钧的原创。</span><span style="letter-spacing: 0.034em;font-size: 20px;">近代著名的启蒙思想家、翻译家、教育家严复(1854-1921年),他在<span style="text-wrap: wrap;letter-spacing: 0.034em;font-size: 20px;">福州的<span style="font-size: 20px;letter-spacing: 0.68px;text-wrap: wrap;">故居</span>厅堂中,就挂了一副对联(见图)</span><span style="text-wrap: wrap;font-size: 20px;letter-spacing: 0.034em;"> </span></span><span style="font-size: 20px;letter-spacing: 0.034em;"></span></p><p style="text-align: center;"></p><p style="text-indent: 2em;"><span style="font-size: 20px;letter-spacing: 0.68px;text-wrap: wrap;">这副对联与上面韩国钧书写的对联完全相同。严复</span><span style="font-size: 20px;letter-spacing: 0.68px;">”</span><span style="font-size: 20px;letter-spacing: 0.68px;">除了翻译赫胥黎《天演论》等西方著作,传播“新知”,他还身体力行地筹办新式教育。</span><span style="font-size: 20px;letter-spacing: 0.68px;">他先后任福州船政学堂教习、北洋水师学堂总教习(教务长),北京大学第一任校长等职。</span><span style="font-size: 20px;letter-spacing: 0.68px;">严复</span><span style="font-size: 20px;letter-spacing: 0.034em;">严复悬挂此联,表达了他对旧学(中华传统文化)和新知(近代西方文化)辩证的态度。正所谓“英雄所见略同”,韩国钧与严复,他俩心中的”旧学”、“新知”,内涵可能有差异,但在如何对待“旧学”“新知”的态度上是相同的。借用当年体现北大精神的四个字就是“兼容并包”。</span></p><p style="text-indent: 2em;"><span style="font-size: 20px;letter-spacing: 0.034em;">需要说明的是:韩国钧书写的这副对联,原创也不是</span><span style="font-size: 20px;letter-spacing: 0.034em;">严复,而是</span><span style="font-size: 20px;letter-spacing: 0.034em;">宋代的朱熹。朱熹《鹅湖寺和陆子寿》:</span><span style="font-size: 20px;letter-spacing: 0.034em;">“德义风流夙所钦,别离三载更关心。</span><span style="font-size: 20px;letter-spacing: 0.034em;">偶扶藜杖出寒谷,又枉篮舆度远岑。</span><span style="font-size: 20px;letter-spacing: 0.034em;">旧学商量加邃密,新知培养转深沉。</span><span style="font-size: 20px;letter-spacing: 0.034em;">却愁说到无言处,不信人间有古今。</span><span style="font-size: 20px;letter-spacing: 0.034em;">” </span></p><p style="text-indent: 2em;"><span style="font-size: 20px;letter-spacing: 0.034em;">严复、韩国钧将诗句中的“培养”改为“涵养”。“</span><span style="font-size: 20px;letter-spacing: 0.034em;">涵养”不仅指控制情绪的能力、道德修养,还包括了滋润养育和培养的意味。</span><span style="font-size: 20px;letter-spacing: 0.034em;">例如“涵养几分静气”。“新知涵养转深沈”一字之改,使内涵更加丰富了。</span></p><p style="text-indent: 2em;"><span style="font-size: 20px;">古人讲:“诗无达诂,”意思是对《诗经》没有通达的或一成不变的解释,因时因人而有不同。对联解读其实也一样,因时因人也可能不同。笔者觉得“旧学商量加邃密,新知涵养转深沈”是韩国钧的自勉联,如果解释为“此联表达了韩国钧教育理念、对学习的主张”,可以吗?当然可以。“沉舟侧畔千帆过”可以有新解,海安高级中学把它作为“基础教学理念”,也可以赋予这副对联新的内涵。</span></p><p></p><section class="mp_profile_iframe_wrp" style="outline: 0px;letter-spacing: 0.544px;text-wrap: wrap;font-family: system-ui, -apple-system, BlinkMacSystemFont, Helvetica Neue, PingFang SC, Hiragino Sans GB, Microsoft YaHei UI, Microsoft YaHei, Arial, sans-serif;background-color: rgb(255, 255, 255);"><mp-common-profile class="js_uneditable custom_select_card mp_profile_iframe js_wx_tap_highlight" data-pluginname="mpprofile" data-id="Mzg2Mjg5Nzg3MA==" data-headimg="https://xinsubei.com/plugin.php?id=wcn_editor:wx_img&url=http://mmbiz.qpic.cn/mmbiz_png/icL9EprDPzJte9Yxnk70DGwCaABffibY8jzPg0icVdU7f1GGiaYibaEcAROOcX4fzo3s9ft6p1mNxtw1sqqdBhOKKFw/300?wx_fmt=png&wxfrom=19" data-nickname="苏中古今编辑部" data-alias="" data-signature="苏中古今" data-from="2" data-is_biz_ban="0" data-origin_num="190" data-isban="0" data-biz_account_status="0" data-index="0"></mp-common-profile></section><p></p><p style="outline: 0px;font-family: PingFang SC, system-ui, -apple-system, BlinkMacSystemFont, Helvetica Neue, Hiragino Sans GB, Microsoft YaHei UI, Microsoft YaHei, Arial, sans-serif;letter-spacing: 0.544px;text-wrap: wrap;background-color: rgb(255, 255, 255);"><br/></p><p><span style="font-size: 20px;"></span></p><p style="display: none;"><mp-style-type data-value="3"></mp-style-type></p><p><strong>来源:苏中古今编辑部<br/></strong></p><p><strong>编辑:吴勇胜</strong></p><p><strong>总编辑:陆碧波</strong></p><link rel="stylesheet" href="//xinsubei.com/source/plugin/wcn_editor/public/wcn_editor_fit.css?v134_IxM" id="wcn_editor_css"/>
页:
[1]